Trabelsi

Vanaf woensdag 3 september om 21.25 uur op VRT Canvas en VRT MAX

Dinsdag 19 augustus 2025 - Nizar Trabelsi wordt op 13 september 2001 gearresteerd in een appartement in Ukkel op verdenking van het plannen van een terroristische aanslag. Twee dagen na de terreuraanval op de Twin Towers in New York.

Er zijn weinig materiële bewijzen tegen de vermeende terrorist. Pas na maanden van ondervragingen legt de voormalige Tunesische profvoetballer in erg dubieuze omstandigheden bekentenissen af, meer bepaald tijdens het roken van een sigaretje in de toiletten van het justitiepaleis. In 2003 wordt hij tot een gevangenisstraf van tien jaar veroordeeld. Terwijl hij die in België uitzit, vragen de Verenigde Staten meermaals om Trabelsi uit te leveren, ze zien in hem een belangrijk strijder van Al Qaida. Zelf zegt Trabelsi dicht te staan bij Osama Bin Laden, het brein achter de aanslagen op de Twin Towers en bijgevolg vijand nummer één in de VS. Nadat Trabelsi zijn straf heeft uitgezeten, wordt hij op het vliegtuig gezet naar de VS, en dat terwijl er een procedure liep bij het Europees Hof van de Rechten van de Mens om die uitlevering onwettelijk te verklaren. In de VS zou Trabelsi terecht moeten staan voor dezelfde feiten waarvoor hij in België al was veroordeeld, en dat druist in tegen het internationaal recht. Het EHRM zou België nadien ook veroordelen voor die uitlevering. Trabelsi zit tien jaar lang in voorarrest in de VS, en wordt in 2023 tegen ieders verbazing in door een volksjury in Washington over de hele lijn vrijgesproken. Na verschillende juridische uitspraken wordt Trabelsi uiteindelijk in augustus 2025 opnieuw overgebracht naar België. Op dit moment verblijft hij in het gesloten centrum van Merksplas, wachtend op – wellicht – een nieuwe uitlevering. Deze keer naar zijn geboorteland Tunesië.

In deze driedelige documentaire wordt de hele zaak-Trabelsi ontleed. VRT NWS-justitiespecialist en journalist Dirk Leestmans volgt de zaak al jarenlang en slaagde erin enkele keren met Trabelsi zelf te telefoneren. Daarnaast verzamelde hij ook getuigenissen van familieleden, ex-ploeggenoten, advocaten, een speurder en twee onderzoeksrechters. Via hun bijdragen wordt een beeld geschetst van hoe Trabelsi van een beloftevolle voetballer evolueerde naar iemand die mogelijk bereid was zichzelf op te blazen in naam van Al Qaida. Tegelijk blijven er veel vragen onbeantwoord: was Trabelsi van plan zich op te blazen? Bevond hij zich écht in de intieme kring van Osama Bin Laden, zoals hij zelf beweert? Of is Trabelsi een praatjesmaker die zichzelf veel belangrijker voordeed dan hij eigenlijk was? En was hij wel écht van plan een aanslag te plegen?

De zaak-Trabelsi bezorgt opeenvolgende Belgische regeringen kopzorgen. Heeft België in het dossier altijd gehandeld zoals je zou kunnen verwachten van een democratische rechtsstaat? België werd veroordeeld door het Europees Hof van de Rechten van de Mens, omdat het Trabelsi nooit had mogen uitleveren aan de VS, maar toch is ons land erg terughoudend om hem terug te nemen, ook nu hij in Amerika is vrijgesproken. Het dossier-Trabelsi stelt ons voor fundamentele vragen. Hoe komt het dat een man die in België veroordeeld werd tot 10 jaar gevangenisstraf, 24 jaar later nog steeds geen vrij man is? En hoe moet het nu verder? Hoe lang duurt een straf? En vormt Trabelsi nu nog een gevaar voor de samenleving?

Aflevering 1: Op het radicale pad

Nizar Trabelsi groeit op in de Tunesische havenstad Sfax. Op zijn 17de beproeft de beloftevolle spits zijn geluk in Europa bij Fortuna Dusseldorf. De volgende vijf jaren ziet hij zijn voetbaldroom langzaam uiteenspatten. Aan spelen komt hij nauwelijks toe. Trabelsi trouwt, krijgt een dochter, geraakt betrokken bij drugshandel en komt steeds vaker in contact met de politie. Tegen midden jaren 90 is zijn carrière voorbij, zit hij financieel aan de grond en vertoeft hij steeds vaker in kringen van geradicaliseerden. Nadat hij aan lager wal is geraakt, zoekt Trabelsi zijn heil in de moskee. Daar geraakt hij in de ban van Djamel Beghal, een bekende Franse jihadist van Al Qaida die hem meeneemt naar Afghanistan…

Aflevering 2: Een opmerkelijke vriendschap

Twee dagen na 9/11 wordt Trabelsi in Brussel opgepakt op verdenking van terrorisme. Na zijn tijd in Afghanistan, waar hij zelf beweert humanitair werk te doen, maar wordt gespot in trainingskampen van Al Qaida, keert Trabelsi terug naar Europa ‘met een missie’. De veiligheidsdiensten nemen geen risico, en arresteren hem. Het onderzoek wordt geleid door onderzoeksrechter De Valckeneer. Die spendeert vele uren met Trabelsi op zijn bureau. Er ontwikkelt zich een opmerkelijke relatie tussen de terreurverdachte en de onderzoeksrechter. Acht maanden na zijn arrestatie legt Trabelsi uiteindelijk bekentenissen af, en dat in bijzondere omstandigheden: tijdens het roken van een sigaret op de toiletten van het justitiepaleis. Hij zou inderdaad een terreuraanslag beraamd hebben in opdracht van Osama Bin Laden. Maar is dat ook echt zo?

Aflevering: A Forever Prisoner

In 2003 veroordeelt een Brusselse rechtbank Nizar Trabelsi tot een gevangenisstraf van tien jaar, die hij volledig uitzit. Hij wordt gezien als een van de zwaarste terroristen van ons land: voortdurend wordt hij van gevangenis verplaatst, uit angst dat hij anderen zal bekeren achter de tralies. Voor hem is er voortdurende onzekerheid over de volgende bestemming. Wanneer zijn straf is uitgezeten, wordt hij niet vrijgelaten. Op vraag van de VS wordt hij uitgeleverd aan Amerika. Zij willen hem opnieuw berechten voor dezelfde feiten waarvoor hij in België al een straf heeft uitgezeten. In de VS wacht Trabelsi opnieuw een lange juridische procedure. Na 10 jaar in voorarrest te hebben doorgebracht, wordt Trabelsi er in 2023 door een volksjury, en tegen alle verwachtingen in, vrijgesproken… Wat nu?