Nieuw: Oorlogsreporters

12 december 2023 - Gilles De Coster nodigt een nieuwe beroepsgroep uit aan zijn gesprekstafel: de oorlogsreporters. Ze voelen de ongewone drang om naar explosieve gebieden te trekken. Gewapend met notitieboekjes, camera's en microfoons trotseren ze geweld en gruwel om hun verslag te brengen. Hun vizier is gericht op macht en onmacht, op verschrikking en verlossing. Na talloze oorlogen zijn ze expert in extreem leed. Ze tonen het slechtste, maar ook het beste in de mens: het verhaal van kleine helden in de grote geschiedenis. Ze maken de balans op van leven en dood. In tijden van oorlog aan de Europese grenzen met alom woekerende propaganda wordt hun werk alsmaar complexer en crucialer. Acht oorlogsreporters getuigen openhartig over hun bijzondere job. Speciale aandacht gaat onder meer naar de mythes rond oorlogsverslaggeving, de morele dilemma’s van het vak en de impact van de journalistieke missie op het eigen leven.

Gilles De Coster praat over mens en métier met Rudi Vranckx, Robin Ramaekers, Daphne Wesdorp, Dirk Draulans, Hans Jaap Melissen, Daniel Demoustier, Eddy van Wessel en Marleen Daniëls. ​

Gilles De Coster: “Het was opnieuw een absoluut voorrecht om een nieuwe wereld in te duiken, en gesprekken te voeren met de oorlogsreporters. Ze bedrijven journalistiek in haar puurste, moeilijkste en daarom meest essentiële vorm. De schemerzone waarin ze vaak vertoeven reikt veel verder dan de frontlinie en het oorlogsgebied. Dit vak uitoefenen vergt moed, overtuiging en doorzettingsvermogen. Zonder uitzondering zijn ze allemaal getekend door hun beroep en hun ervaringen, ook in positieve zin. Acht nieuwe gesprekspartners die de hele wereld hebben gezien, en een uniek venster bieden op mens, leed en veerkracht.”

De afleveringen

Aflevering 1: Oorlog voor beginners

De reporters keren terug naar hun eerste oorlog. Hoe beleefden ze die? Welke beginnersfouten maakten ze? Wat zijn de basisvereisten om in het vak te stappen? Vanwaar komt de drang om naar oorlogsgebied te trekken? Wat is de handleiding om te overleven? Welke offers brengen de reporters voor hun job?

Aflevering 2: Horror en hoop

Elke oorlog heeft een bloedige signatuur van geweld en gruwel. Welke extreme momenten hebben de reporters beleefd? Wanneer kwam de dood dichtbij? Wat hebben ze ervan geleerd? Hadden ze nood aan nazorg? Hebben de reporters ook vreugde of verlossing meegemaakt?

Aflevering 3: Journalist of activist? ​ ​

Te midden van chaos, geweld en propaganda stoten de reporters op morele dilemma’s. Hoe kijken ze naar het media-opbod om het ergste leed en de hardste beelden? Welke smeekbedes krijgen ze in oorlogszone? Draaien ze eerst hun reportage, of bieden ze eerst hulp aan slachtoffers?

Aflevering 4: Vizier op de wereld

Oorlogsreporters zitten op de eerste rij van de geschiedenis. Welke conflicttrends zien zij de komende jaren? Hoe kijken ze naar klimaatoorlogen, eindeloze vluchtelingenstromen en nucleaire dreiging? En hoe kijken de reporters naar zichzelf: heeft de job hen veranderd? Welk mensbeeld houden ze over na talloze oorlogen?

De oorlogsreporters

Rudi Vranckx (64)

De voorbije 34 jaar bracht Rudi Vranckx verslag van zowat alle grote conflicten in de wereld, zowel in beeldreportages als in boekvorm. Met het bijna 500 pagina’s tellende Mijn kleine oorlog publiceerde hij dagboeknotities uit zijn hele carrière. Vranckx groeide uit tot het boegbeeld van oorlogsverslaggeving op VRT.

Robin Ramaekers (48)

Robin Ramaekers specialiseerde zich de voorbije 20 jaar in verslaggeving van rampen en conflicten. De eerste tien jaar bracht hij zijn reportages op de openbare omroep, de voorbije tien jaar is hij het gezicht van oorlogsverslaggeving op VTM.

Hans Jaap Melissen (55)

Zijn bijnaam is ‘de Rudi Vranckx van Nederland’. De voorbije 25 jaar bezocht Hans Jaap Melissen alle belangrijke oorlogsgebieden en bracht er verslag over op de publieke Nederlandse omroepen, in kranten en weekbladen. Voorjaar ‘23 publiceerde hij het markante boek Van oorlog ga je houden.

Dirk Draulans (67)

Als Knack-reporter versloeg Dirk Draulans alle grote conflicten van de jaren ’90, in Ex-Joegoslavië, Midden-Oosten en Centraal-Afrika. Hij schreef ook diverse bestsellers over die ervaringen zoals Welkom in de hel en Een grap van God. In 2000 stopte Draulans met oorlogsverslaggeving omdat hij de impact ervan in vraag stelde. ​ ​

Daphne Wesdorp (26)

Daphne Wesdorp is een Friese freelance reporter (en fotojournalist). Sinds 2021 maakt ze reportages over conflicten in Myanmar, Oekraïne, Koerdistan en Irak. Ze publiceert regelmatig in Nederlands Dagblad. Over het eerste jaar van de oorlog in Oekraïne bracht ze het boek Between yellow and blue uit. ​

Daniel Demoustier (61)

Einde jaren ’80 begon Daniel Demoustier bij de toenmalige BRT als cameraman voor Panorama. Hij bouwde zijn carrière internationaal uit en schoot onder meer oorlogsbeelden voor BBC, ITN, NBC en Al Jazeera. In 2003 was Demoustier wereldnieuws toen hij als enige van een vierkoppige reportersploeg het ‘friendly fire’ van de Amerikanen overleefde in Basra, Irak.

Eddy van Wessel (58)

Eddy van Wessel is een veel gelauwerde Nederlandse fotograaf. Zijn foto’s werden gepubliceerd in bladen als Stern, Paris Match, Le Monde en The Washington Post. Van 1994 tot 2004 verdiepte hij zich in de Tsjetsjeense oorlogen. In zijn fotobloemlezing The edge of civilization bundelde hij onder meer de conflicthaarden van Bosnië, Gaza, Irak, Afghanistan en Syrië. ​

Marleen Daniëls (64)

Vanaf de Roemeense revolutie in ’89 bezocht fotografe Marleen Daniëls diverse oorlogsgebieden in Ex-Joegoslavië en het Midden-Oosten. Ze werkte onder meer voor het befaamde Franse agentschap Gamma. Haar foto’s verschenen in Paris Match, Newsweek, Time, El País, Max, National Geographic en New York Times. Vandaag specialiseert ze zich in modefotografie.

Interviewaanvragen voor Gilles De Coster graag via [email protected].

​