Nieuw: Maestro Degand

12 december 2023 - In Maestro Degand geeft Stefaan Degand zichzelf een jaar de tijd om de vierde symfonie van Johannes Brahms, een groot orkestraal werk uit 1885, te leren dirigeren. Want op 27 januari wordt zijn droom werkelijkheid: dan staat Stefaan voor het Belgian National Orchestra in de Henry Leboeufzaal van Bozar, met een publiek van 1500 mensen. Stefaan is een acteur maar er schuilt ook een muzikant in hem.

Stefaan: “Ik droom er al heel mijn leven van om ooit één keer de vierde van Brahms te dirigeren. Het probleem is dat ik nu ook echt moet leren dirigeren (lacht). En hoe meer ik studeer, hoe moeilijker het lijkt te worden.”

De vierde symfonie van Johannes Brahms is niet alleen een absoluut hoogtepunt van de Westerse muziekgeschiedenis, het is een erg complex werk voor 80 muzikanten, en het duurt bijna drie kwartier. Stefaan is bovendien van plan om de hele partituur uit het hoofd te dirigeren, wat zelfs professionele dirigenten vaak niet doen.

Sinds een jaar zit Stefaan op elk vrij moment met zijn neus in de partituur. Tussen zijn acteerwerk door gaat hij twee keer per week naar de les bij zijn coach bij de jonge Antwerpse dirigente Pascale Van Os.

Pascale Van Os: “Stefaan heeft zeker geen gebrek aan liefde en passie voor deze symfonie, maar aan dirigeren zit ook een technische kant die hij nog helemaal niet beheerst.”

Een orkest bestaat uit 80 hoogopgeleide muzikanten, die stuk voor stuk heel goed weten hoe je muziek moet maken. Het is de opdracht van Stefaan om hen de vierde van Brahms te laten spelen zoals hij vindt dat ze moet klinken. Stefaan moet het orkest leiden en inspireren, hij moet hen overtuigen van zijn muzikale en artistieke visie op de vierde van Brahms.

Hoe je dat moet doen, komt Stefaan te weten van de internationale topdirigenten zoals Philippe Herreweghe, Michael Schønwandt, Eva Ollikainen of Antony Hermus. En in een reis naar Wenen en Mürzzuschlag, waar Brahms zijn vierde symfonie voltooide, probeert Stefaan de componist Johannes Brahms te doorgronden. ​ Allemaal om op 27 januari de best mogelijke uitvoering van de vierde van Brahms te kunnen dirigeren.

Stefaan: “We zullen zien waar het schip strandt.”

Afleveringen

Aflevering 1

In de eerste aflevering van Maestro Degand vertelt Stefaans vader Arthur hoe hij Stefaan al heel vroeg naar klassieke muziek liet luisteren. Stefaan was toen al dol op de vierde van Brahms, hij dirigeerde al mee vanop de salontafel. Stefaan luistert veertig jaar later nog altijd naar dezelfde plaat, daarom wil hij de symfonie zo graag dirigeren. Hij gaat op zoek naar een coach om hem de kneepjes van het vak te leren en komt uit bij de jonge dirigente Pascale Van Os. Zij laat Stefaan al een eerste keer een amateurorkest dirigeren….

Aflevering 2

Na een paar maanden studeren en oefenen op de symfonie van Brahms wordt duidelijk dat het echt wel een heel complex en lange compositie is. Coach Pascale stelt voor om een stap terug te zetten en eerst iets eenvoudigers te leren dirigeren: een symfonie van Mozart. Stefaan vliegt er meteen in want hij mag een repetitie doen met Casco Phil, een echt professioneel orkest.

Aflevering 3

Stefaan is halfweg. Over zes maanden moet hij in Bozar een grote symfonie van Brahms dirigeren. Vandaag staat hij voor het orkest in Amuz in Antwerpen want hij gaat een symfonie van Mozart dirigeren, voor een volle zaal. Stefaans vriendin Eline vraagt zich af of hij wel genoeg studeert. ‘Ik ben nogal lui, dat is zeker waar.’ Maar lui of niet, het muzikanten zitten klaar om te spelen, en Stefaan moet hen vandaag door de symfonie loodsen…

Aflevering 4

Na een half geslaagde uitvoering van een Mozart-symfonie keert Stefaan terug naar de hoofdopdracht: de vierde van Brahms dirigeren. Antony Hermus, chef-dirigent van het Belgian National Orchestra, is duidelijk: het is belangrijk dat Stefaan in de aanloop naar zijn grote concert zo veel mogelijk oefent met orkesten. Daarnaast moet hij zich verdiepen in de muziek van Brahms in het algemeen. Stefaan trekt naar Wenen en Mürzzuschlag, het dorpje in de Oostenrijkse Alpen waar Brahms zijn vierde symfonie componeerde.

Aflevering 5

Vandaag is de grote dag. Straks staat Stefaan eindelijk op de bok voor het Belgian National Orchestra, in Bozar. Hier heeft hij een jaar lang keihard voor gestudeerd, vanavond wordt zijn jongensdroom werkelijkheid. Coach Pascale probeert haar zenuwen te bedwingen, Stefaan zelf kruipt in zijn bubbel en wil zo weinig mogelijk mensen zien voor hij het podium op moet…

Deze muzikale odyssee wordt gefilmd door de makers van Borgerhoff & Lamberigts. ​ De reeks eindigt met een uitvoering van Brahms’ vierde symfonie in Bozar, met het Belgian National Orchestra onder de muzikale leiding van Stefaan Degand. De reeks kwam tot stand dankzij de Tax Shelter-maatregel.

Interviewaanvragen voor Stefaan Degand graag via anne.stroobants@vrt.be.

Achter de schermen bij drie orkesten met Klara op VRT MAX

Prikkelt Maestro Degand jou en wil je nog meer ontdekken? Klara toont in een nieuwe videoreeks Achter de maestro het het leven achter de schermen van drie Vlaamse kunstinstellingen. Orkestregisseur Kumi Kondo en regieassistent Sam Verhaegen nemen je mee in de coulissen van Antwerp Symphony Orchestra. Staan de juiste stoelen klaar voor de musici? Hebben ze voldoende comfort in de loges, met vers fruit, chocolade en koffie? Wanneer moet de dirigent naar het podium worden gebracht? En wat als een muzikant ziek uitvalt en ze last-minute op zoek moeten naar een eerste violist of slagwerker? Rik Deryckere is regisseur bij het Vlaams Radiokoor. Hij heeft voor elk probleem een procedure in zijn hoofd. Het koor zingt vaak op plekken die niet voorzien zijn voor een concert, zoals kerken. Dan is het aan Rik om snel en creatief een oplossing te bedenken. Productiedesigner Virginie During zorgt voor de look en feel van een concert. Ze kleedt de zangers en zorgt voor decor en licht. Met minimale ingrepen probeert ze het concert elke keer naar een hoger niveau te tillen. En hoe gaat het er aan toe in de schminkstoelen van Opera Ballet Vlaanderen? Hoe hard piekt het stressniveau bij een snelle outfit- en make-upwissel in de coulissen? Ine Ramakers van de afdeling Kap en Grime toont je haar leven tussen schminkpenseel en pruik. Sébastien Tassin is fysiotherapeut bij de balletafdeling van Opera Ballet Vlaanderen en stoomt de dansers klaar voor hun veeleisende voorstellingen. Ontdek in Achter de maestro het fascinerende leven backstage, vanaf maandag 29 januari 2024 op VRT MAX.