Jan Leyers bij de Duitsers

20 augustus 2024 - In zijn nieuwe reisreeks gaat Jan Leyers op bezoek bij de Duitsers. Het cliché wil dat die saai en stijf en humorloos zijn, maar de werkelijkheid blijkt er helemaal anders uit te zien. Onze oosterburen ontpoppen zich als een kleurrijk volk, verrassend en oneindig interessant. ​ ​ ​ ​ ​

Jan duikt ook onder in de woelige Duitse geschiedenis, waarin de Duitsers bewezen dat ze in staat zijn tot het allermooiste en het allerlelijkste. En net dat maakt hen zo boeiend.

Duitsland is het rijkste en machtigste land van Europa. Als het er goed gaat, profiteren wij daar mee van. Als het er misloopt, delen wij in de klappen. Reden genoeg om te willen weten hoe het vandaag met de Duitsers is gesteld, en waar zij met hun land naartoe willen.

Aflevering 1: Schaffen die das noch?

Duitsland staat bekend als een efficiënt en goed georganiseerd land, maar de laatste tijd lijken de Duitsers zichzelf niet meer. Jan maakt kennis met de Medibus, een als dokterskabinet ingerichte lijnbus die het nijpende artsentekort op het platteland moet opvangen. Hij bezoekt het Ahrdal, waar een overstroming in de zomer van 2021 bijna tweehonderd doden maakte, en komt erachter hoe een reeks fatale blunders daar verantwoordelijk voor was. Ook binnen het Duitse leger stapelen de problemen zich op. Jan is er getuige van hoe bondskanselier Olaf Scholz het tij probeert te keren. ​ ​ ​

Aflevering 2: Duitse demonen

Hoe gaan de Duitsers om met hun donkere naziverleden? De directeur van het Buchenwald-museum deelt met Jan zijn bezorgdheid over de opmars van extreemrechts in Duitsland. In het pittoreske Eisenach ontsluiert Jan de sinistere geschiedenis van het Ontjodingsinstituut, een in 1939 opgerichte vereniging die het christendom van zijn joodse invloeden wilde bevrijden. Jan trekt naar Düsseldorf en peilt de stemming binnen de plaatselijke joodse gemeenschap. In een dorpje in Sleeswijk-Holstein zoekt hij Niklas Frank op, de hoogbejaarde zoon van een nazi-oorlogsmisdadiger. Volgens Frank zijn de meeste Duitsers geen overtuigde democraten en zouden ze in een vingerknip opnieuw een dictator volgen.

Aflevering 3: Made in Germany

Op een Mercedes-evenement in het Ruhrgebied krijgt Jan te horen dat Duitse auto’s niet langer garant staan voor kwaliteit en degelijkheid. Hij bezoekt in Duisburg het eindstation van de nieuwe zijderoute, waar volgeladen treinen continu Chinese producten aanvoeren. In een Chinees expeditiebedrijf wordt hem duidelijk waarom de nijvere Chinezen de Duitsers dreigen voorbij te steken. Op de internationale autobeurs van München ziet een BMW-topman de toekomst ondanks alles hoopvol in. Jan gaat in Berlijn langs bij The Factory, een broedplaats voor creatieve ideeën waar het Duitsland van morgen wordt ontworpen.

Aflevering 4: Onvrede in het oosten

In de oostelijke deelstaat Thüringen bezingt de nostalgische uitbater van een truckerscafé de zegeningen van de oude DDR: een gegarandeerde woning, werk en gratis onderwijs voor iedereen. Anderen herinneren zich de DDR vooral als een verstikkende dictatuur. In Leipzig wordt Jan ingewijd in de griezelige technieken van de Stasi, de voormalige Oost-Duitse geheime dienst. Hij komt er ook terecht in een chaotische Maandagbetoging, waar rechtse betogers en vastberaden antifascisten met elkaar in de clinch gaan. Jan bezoekt een Ossitreffen, een massabijeenkomst waar de sfeer van de voormalige DDR wordt herschapen en waar hem duidelijk wordt wat een ware Duitse eenmaking in de weg staat.

Aflevering 5: De lokroep van de natuur

In het kuurstadje Bad Sobernheim wordt Jan ingewijd in de therapie van de vroegtwintigste-eeuwse natuurgenezer Emmanuel Felke. Jan bezoekt een van de stilgelegde Duitse kerncentrales en leert er hoe onze kijk op de natuur sinds het atoomtijdperk volledig veranderde. Sinds hun kernuitstap zetten de Duitsers weer volop in op bruinkool: een aanslag op de natuur die ook vele menselijke ellende veroorzaakt. Jan luistert naar het verhaal van Helmut en Hilde, die op de vlucht sloegen voor een zich steeds verder uitbreidende bruinkoolgroeve. In de bossen van Rijnland-Palts bezoekt Jan een kluizenaar die overleeft op wat de natuur hem biedt. In het door meer dan zestig windmolens omringde dorpje Borchen blijkt windenergie lang niet zo groen en onschuldig als gedacht. ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​

Aflevering 6: Heimat 2.0

In München bezoekt Jan het beroemde Oktoberfeest, waar een Togolees in lederhose bewijst dat het heimatgevoel tot ver buiten de Duitse grenzen tot de verbeelding spreekt. Ook de Syrische dokter Waez, die tijdens de grote vluchtelingencrisis met zijn gezin vanuit Aleppo naar Duitsland kwam, raakt over de zegeningen van zijn nieuwe thuisland niet uitgepraat. De directeur van een Berlijns bejaardentehuis verzekert Jan dat de zorg in Duitsland zonder grootschalige immigratie op een ramp afstevent. Ook op het noordelijke waddeneiland Sylt redden ze het niet zonder buitenlandse werkkrachten. Jan leert er een jong Cubaans stel kennen. Ze werken in hetzelfde hotel en koesteren voor hun zoontje één grote wens: dat hij Duitser wordt.

Jan Leyers bij de Duitsers is een programma van Warner Bros ITVP België voor VRT Canvas.

Jan Leyers is beschikbaar voor interviews. Graag een seintje via anne.stroobants@vrt.be.