Filip van België. De lange weg naar de troon - Aflevering 1

Op 15 april van dit jaar werd koning Filip 60. Vandaag zit hij iets meer dan zeven jaar op de troon. Naar aanleiding daarvan brengt Canvas een vierdelige biografische documentaire over het leven van de zevende koning der Belgen. Filip van België. De lange weg naar de troon zoomt in op de belangrijkste momenten uit het leven van Filip  aan de hand van archiefbeelden en interviews met gezaghebbende journalisten, politici en mensen uit de entourage van de koning. Een aantal ex-medewerkers van Filip of van het Paleis spreekt daarbij voor het eerst voor de camera.

Veel meer dan de grote geschiedenis te vertellen, focussen de makers op het dagelijkse leven van Filip. Zo documenteert de reeks hoe hij zich heeft ontwikkeld als mens, prins en staatshoofd.

De reeks werd gemaakt door Borgerhoff & Lamberigts, het productiehuis dat eerder voor Canvas ook al een vierdelige reeks over Koning Boudewijn maakte (Boudewijn. Naar het hart van de koning).

Naar aanleiding van de reeks verzamelt canvas.be (op VRT NU) ook een aantal oudere documentaires en reportages over het koningshuis.

Filip van België. De lange weg naar de troon - Aflevering 1: Het gebroken gezin
​Maandag 21 september om 21.20 u. op Canvas en via VRT NU.

De makers en een aantal getuigen uit de reeks zijn beschikbaar voor interviews.
​Contacteer daarvoor [email protected]

Een moeilijk parcours

Vriend en vijand zijn het er vandaag over eens dat Koning Filip zijn rol als staatshoofd kundig vervult. Maar dat stond niet in de sterren geschreven, want het parcours van Filip liep niet over rozen. Hij beleefde een moeilijke jeugd in een verscheurd gezin en ging gebukt onder de druk de gedoodverfde opvolger te zijn van de populaire en ervaren Koning Boudewijn.

Vele critici twijfelden aan zijn capaciteiten en toen Boudewijn overleed, werd niet hij, maar zijn vader Albert de nieuwe koning. Hoe dat kwam en hoe hij het tij uiteindelijk toch nog kon keren, daarover praten in de reeks meer dan 30 getuigen. Hun verhaal wordt rijkelijk geïllustreerd met archiefbeelden.

Kroongetuigen

Een aantal voormalige medewerkers van Filip of van het Paleis praat voor het eerst voor de camera's. Vier maanden lang zijn daarover gesprekken gevoerd met het Paleis en met de betrokkenen zelf. Niet zelden zijn die mensen militairen met een groot plichtsbesef. Ze werkten niet voor Filip, zij dienden Filip en bij uitbreiding de natie. Het Paleis had evenwel geen inhoudelijke inspraak in de reeks. Het is geen coproductie.

Filip van België. De lange weg naar de troon is chronologisch opgebouwd en opgevat als een causerie van vooraanstaande journalisten, politici en vertrouwelingen van Filip en/of het Paleis. Stuk voor stuk hebben ze Filip op zijn minst een keer ontmoet, sommigen zelfs heel frequent en intensief. Bij de getuigen zijn voormalige scoutsleiders, leraars en studiegenoten van Filip, intimi, adviseurs, zijn voormalige kabinetschef, ministers van staat, academici, journalisten, enz. De lijst vindt u achteraan in dit persbericht.

Journalist Jan Van den Berghe is een van de hoofdsprekers. Hij is de causeur par excellence van de reeks: grappig en heel to the point. Vaak erg scherp voor het koningshuis ook, maar nooit zonder mededogen. ​ Op zijn manier ontpopt Yves Desmet zich tot royaltywatcher. Ook hij is hard voor het koningshuis, maar toont eveneens begrip. Mario Danneels en voormalig La Libre-journalist Christian Laporte zijn de twee andere hoofdsprekers.

"Voor Filip is er al van jongs af aan een drukkende verantwoordelijkheid: ooit moet ik in Boudewijn zijn schoenen staan maar mijn voeten zijn te klein."
​Yves Desmet

De interviewkaders zijn koninklijk. Er werd gefilmd in oude bibliotheken, 19de eeuwse herenhuizen en villa’s, en overheidsgebouwen zoals het Egmontpaleis, het Ministerie van Financiën en de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Voor de soundtrack werd vaak muziek gekozen van het jaar waarover het op dat moment gaat.

Aflevering 1: Het gebroken gezin
​Maandag 21 september

Wanneer Filip op 15 april 1960 wordt geboren is het land in extase. Het is al van de geboorte van zijn vader in 1934 geleden dat er in België nog een prinsje werd geboren. Filip is de baby George van zijn tijd.

Filip is het eerste kind van het glamourkoppel Albert en Paola. Wanneer Paola in 1958 aan de Belgische bevolking wordt voorgesteld, omschrijft de pers haar als ‘het mooiste geschenk dat Italië België ooit schonk’. Paola is meteen populair. Maar niet aan het koninklijk hof. De vrome Boudewijn en Fabiola verafschuwen de dartele levenswandel van de pin-up-prinses. Paola aardt niet het kille, conservatieve Laken.

"Paola voelt zich niet welkom in Laken. Tegen een groepje journalisten laat ze zich ontvallen: ‘Het enige wat ik goed kan doen, is spaghetti maken."
​Mario Danneels

"Aan de ene kant heb je het bijna kloosterlingenpaar Boudewijn en Fabiola en andere kant heb je Albert en Paola, die hun lusten de voorrang geven op de lasten van het gezin en de opvoeding van de kinderen."
​Jan Van den Berghe

Albert en Paola groeien al snel uit elkaar. Na de geboorte van Laurent in 1963 is het huwelijk van het glamourkoppel de facto voorbij. Albert heeft een nieuw gezin met Sybille de Selys de Longchamps en hun buitenechtelijke dochter Delphine Boël. Over de vermoedelijke minnaars van Paola gonst het dan weer van de geruchten. Filip, zijn zus Astrid en de kleine Laurent worden aan hun lot overgelaten. Filip verblijft vaak bij schoolvriendjes en thuis wordt hij opgevoed door gouvernantes en nanny’s die Filip, Astrid en Laurent zelfs op kerstavond moeten opvangen omdat Albert en Paola het te druk hebben met hun affaires.

Filip keert zich in zichzelf. Al op jonge leeftijd komt hij houterig voor de dag. De panische angst voor pers en camera’s zit er al vroeg in. Toch neemt Boudewijn hem vaak mee naar officiële plechtigheden. Filip is amper zeven als bij het publiek het idee ontstaat dat Filip en niet zijn vader de troonopvolger is.

Al op jonge leeftijd maakt Filip kennis met het gevoelige communautaire evenwicht van België. Boudewijn richt een Nederlandstalige scoutsgroep op. Het clublokaal bevindt zich in een van de garages van het kasteel Belvedère. Wanneer flaminganten hun beklag doen over de Franstalige schoolkeuze van Filip, stuurt Boudewijn hem naar een Nederlandstalige eliteschool in Zevenkerken bij Loppem. Keer op keer wordt Filip zo in een taalbad gegooid zonder ook maar de minste voorbereiding. Maar klagen doet hij niet. In tegenstelling tot zijn broer Laurent heeft hij al op jonge leeftijd een groot plichtsbesef. Al snel is hij doordrongen van het idee dat hij ooit koning wordt.

Met getuigenissen van onder meer de journalisten Jan Van den Berghe, Mario Danneels, Christian Laporte en Yves Desmet, Marc Van Craen (voormalig woordvoerder Koning Boudewijn), Herman De Croo, Willy Claes, Albert Dhont (leraar Duits in Zevenkerken), Micheline Decloedt (lerares Nederlands in Zevenkerken), Dirk Prodan (lid van dezelfde scoutsgroep als Filip), Hubert De Groot (scoutsleider).

Meer informatie over de volgende afleveringen volgt later.

De getuigen in de reeks

Hieronder vindt u een overzicht van de getuigen, in alfabetische volgorde:

• Albert D’hont – Leraar Duits
• Alexander De Croo - Politicus
• Bob Steel – Hoofdleider scoutsgroep
• Boudewijn Dereymaecker – Ex-adviseur prins Filip
• Carl Devos – Politicoloog Ugent
• Christian Laporte - Journalist
• Dirk Prodan – Welp scoutsgroep Filip
• Eberhart Coussement - Scoutsleider
• Etienne Davignon – Minister van Staat
• Frank Claeys – Promotiegenoot prins Filip
• Frans Van Daele – Ex-kabinetchef koning Filip
• Geert Hoste – Stand-up comedian
• Herman De Croo – Minister van Staat
• Hubert De Groot - Scoutsleider
• Jacques De Kimpe – Ex-adviseur prins Filip
• Jan Van Den Berghe - Journalist
• Jef Van den Put – Ex-hoofd van het Militair Huis
• Luc De Vos – Professor EM. Militaire School
• Marc Van Craen – Ex-woordvoerder Boudewijn
• Mario Danneels - Journalist
• Mia Doornaert - Journalist
• Micheline Decloedt – Lerares Nederlands & Engels
• Moniek Delvou – Ex-woordvoerster Jean-Luc Dehaene
• Pascale Mertens - Journalist
• Paul Buysse – Intimus koning Filip
• Pierre Chevalier – Ex-politicus
• Pierre-Emmanuel De Bauw – perschef Filip 1999 - 2003
• Pierre-Yves Monette – Ex-adviseur Boudewijn
• Vincent De Brouwere – Leraar lichamelijke opvoeding
• Willy Claes – Minister van staat
• Wim Dehandschutter - Journalist
• Yves Desmet - Journalist

Meer op canvas.be

Naar aanleiding van de reeks verzamelt canvas.be (via VRT NU) een aantal oudere documentaires en reportages over het koningshuis.

Zo is er de Koppen-reportage Ik Filip (2013), waarvoor Pascale Mertens de koninklijke familie een jaar lang mocht volgen.  In een andere Koppen-reportage, De kroonprins (2008), zien we hoe Filip zich voorbereidt op het koningschap. Verder is er nog een Koppen-special over het huwelijk van Filip en Mathilde.

Maar ook de voorgangers van Filip en hun echtgenotes komen uitgebreid aan bod. De gehoorzame koning (Panorama, 2013) is een terugblik op 20 jaar koningschap van Albert II door de vijf premiers die het land hebben geleid tijdens die periode (Jean-Luc Dehaene, Guy Verhofstadt, Yves Leterme, Herman Van Rompuy en Elio Di Rupo).  Ook Koppen wijdde een special aan koning Albert (2004), naar aanleiding van zijn 70ste verjaardag. Koningin Paola wordt geportretteerd in De stem van de koningin (2006) en Paola, een beeld van een vrouw (2007). 

Boudewijn. Naar het hart van de koning (2013) is een vierdelige reeks van de makers van de huidige reeks over Filip. De eenzame prinses, Fabiola de Mora y Aragon combineert archiefbeelden van een Panorama-reportage uit 1960 (voor het huwelijk van Fabiola met Boudewijn) met opnames uit 2008. Ook Koppen maakte een documentaire over Fabiola (2014).