Canvas herneemt Corps Diplomatique met extra aflevering over Afrika

In februari zond Canvas de vierdelige reeks Corps Diplomatique uit. Daarin praat Bert Aerts met Belgische topdiplomaten. Wie deze boeiende reeks over de internationale diplomatie van ons land toen heeft gemist, krijgt in deze week van onze nationale feestdag een nieuwe kans, met als extraatje een bijkomende aflevering over onze Afrikaanse diplomatie.

Van maandag 20 tot vrijdag 24 juli na Terzake.

Diplomaten denken twee keer na voordat ze iets zeggen en besluiten dan te zwijgen. Die boutade wordt in Corps Diplomatique actief bestreden.

De Belgische diplomatie laat in de vijfdelige reeks op Canvas voor het eerst niet alleen het achterste van haar tong zien, maar ook hoe ze te werk gaat. Reporter Bart Aerts kreeg na maanden inwerken toegang tot een aantal diplomatieke hotspots. Hij volgt diplomaten op sleutelposities in New York, Peking, Shanghai, Washington, Brussel en Bamako én hij krijgt de fine-fleur van de diplomatie en de politiek vrijuit aan de praat in het statige Egmontpaleis.

En het zijn diplomatiek drukke tijden. België heeft opnieuw een zitje in de VN-Veiligheidsraad en de agenda is bijzonder ambitieus. De grootste economische missie ooit trok naar China, terwijl onze ambassadeur in de VS eerder in de staten zit dan in Washington. En dan is er nog Brussel als Europese hoofdstad. Opnieuw is een Belg verkozen tot voorzitter van de Europese Raad. Zijn belangrijkste raadgever is een Belgische topdiplomaat.

De Belgische diplomatie heeft naam en faam. Maar die goede reputatie komt onder druk van de complexe Belgische staatsstructuur. En ze moet zich aanpassen in een wereld waarin Trump, Poetin en Xi de plak zwaaien.

In willekeurige volgorde komen voorbij: Frans van Daele, Etienne Davignon, Didier Seeuws, Bénédicte Frankinet, Johan Verbeke, Lode Willems, Willy Clae030s, Louis Michel, Yves Leterme, Charles Michel, Didier Reynders, Herman van Rompuy, e.v.a.

Aflevering 1: New York en Mopti - maandag 20 juli om 20.20 u.

Annelies Verstichel is diplomate in New York. Iedere werkdag neemt ze de ferry van Brooklyn naar Manhattan. ‘Als je op de boot zit en je ziet die skyline met de Chryslerbuilding en het VN-gebouw, dan denk je: wauw, ik zit hier toch maar!’

België is momenteel lid van VN-Veiligheidsraad in New York. Al voor de zesde keer. Verstichel werkt in New York rond het thema kinderen en gewapend conflict. ‘Er zijn in de wereld nooit zoveel kinderen gedood of verminkt in conflicten als vorig jaar’, vertelt ze. Daar proberen ze binnen de VN iets aan te doen.

Aflevering 2: Brussel en Londen - dinsdag 21 juli om 20.10 u.

François Roux werkt als diplomaat op de grootste ambassade van België in de wereld: de permanente vertegenwoordiging bij de Europese Unie. ‘Niet veel mensen weten dat onze grootste diplomatieke post zich in Brussel bevindt’, zegt Roux. Hij was ook sherpa van ex-premier Charles Michel en heeft jarenlang iedere Europese Raad voorbereid. ‘Dat wordt steeds moeilijker omdat België zo complex in elkaar zit. We komen niet altijd tot een gemeenschappelijk standpunt met alle stakeholders.’

Didier Seeuws is chef van een Europese taskforce. ‘Brexit is een diplomatiek drama’, zegt Seeuws. De Belgische topdiplomaat verdedigt de belangen van de Europese lidstaten tijdens de onderhandelingen met de Britten. Hij praat voor het eerst over het moeilijke proces. ‘Brexit komt op een slecht moment en diplomaten moeten proberen de schade te beperken.’

Aflevering 3: Washington en Arkansas - woensdag 22 juli om 20.20 u.

Dirk Wouters heeft als Belgisch diplomaat al een heel parcours afgelegd wanneer hij in 2016 aan de slag gaat als ambassadeur in Washington DC. ‘Na de verkiezing van president Trump veranderde alles voor diplomaten in de VS’, zegt Wouters. ‘Het was meteen duidelijk dat we onze informatie niet langer in het Witte Huis, maar ook bijvoorbeeld bij congresleden en bij diplomaten in denktanks moesten gaan zoeken.’

Daarom ook is Wouters tegenwoordig diplomaat in alle staten, dus ook buiten Washington DC. ‘Ieder jaar bezoek ik gemiddeld twaalf staten’, zegt de ambassadeur. ‘Texas, Californië of New York hebben het statuut van een wereldeconomie.

Aflevering 4: Peking en Shanghai - donderdag 23 juli - 20.20 u.

Marc Vinck heeft als ambassadeur in Peking eind vorig jaar vier ministers, een staatssecretaris en een prinses ontvangen voor de grootste Belgische economische missie ooit. Bijna 700 zakenlui namen deel aan de roadtrip in Peking en Shanghai. ‘Twee jaar op voorhand starten we met de voorbereiding’, zegt Vinck. ‘Samen met de regio’s organiseren we bedrijfsbezoeken, meetings en regelen we ontmoetingen met ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders.’

In zo’n economische missie speelt koninklijke aanwezigheid nog steeds een belangrijke rol. Prinses Astrid opent deuren. Daar zijn alle aanwezigen het over eens, zelfs N-VA-er Jan Jambon die als Vlaams minister-president meereist. ‘Zonder de prinses kunnen we hier de vicepresident niet ontmoeten’, zegt hij. Ook opvallend, hij is niet in China om “Flanders” te verkopen. ‘Het enige wat telt, is Brussel’, zegt Jambon. ‘Dat is het sterkste merk.’

Aflevering 5: Bamako en New York - vrijdag 24 juli - 20.20 u.

Frédéric Ceuppens is diplomaat in Bamako, Mali. ‘Het land zit al jaren in woelig water’, vertelt hij. ‘België steunt de Malinezen op verschillende fronten: militair - we nemen deel aan een VN-missie -, maar ook via ontwikkelingssamenwerking én op diplomatiek vlak.’ Het zijn de 3 d’s in de praktijk: defence, development en diplomacy.

De operatie in Mali is één van de meest dodelijke VN-missies ooit en doet terugdenken aan de dramatische afloop voor tien Belgische VN-blauwhelmen in Rwanda 25 jaar geleden. Diplomaten en toppolitici reconstrueren hoe de internationale diplomatie toen op haar grenzen botste. ‘Dat blijft aan onze gewetens plakken’, zegt een emotionele Herman Van Rompuy, in 1994 dienstdoend premier.

Is de aanpak vandaag beter dan toen? En werkt de steun aan Mali op verschillende fronten -militair, diplomatiek en via ontwikkelingssamenwerking- beter dan toen?

Corps Diplomatique is een programma van Bart Aerts, Watertower TV Productions en VRT NWS voor Canvas