Canvas brengt Onze natuur naar de Vlaamse huiskamers

4 januari 2023 - Na het bioscoopsucces van Onze natuur, de film brengen VRT en Hotel Hungaria het wilde België nog dichterbij met de langverwachte docureeks op Canvas en VRT MAX. In zeven indrukwekkende afleveringen toont Onze natuur hoe verbazend wild en verrassend dichtbij onze Belgische natuur wel is. Acteur, presentator en meesterverteller Wim Opbrouck is de stem van de televisiereeks. Vanaf woensdag 18 januari om 21.20 uur op Canvas en meteen integraal op VRT MAX.

Water, aarde, lucht, vuur, hout en steen. Die zes elementen in de natuur vormen de rode draad doorheen de reeks. Ze vormen telkens het uitgangspunt voor een aflevering van 48 minuten. In de zevende en laatste aflevering brengen wetenschappers, filmmakers en natuurexperten extra duiding bij de rol die wij als mens al dan niet kunnen spelen in onze natuur.

Uitzending: vanaf woensdag 18 januari om 21.20 uur op Canvas en VRT MAX
​(hh op Eén vanaf zaterdag 28 januari)
​

Wim Opbrouck en de makers van Onze natuur zijn beschikbaar voor interviews. Contacteer Anne Stroobants via anne.stroobants@vrt.be.

Must see tv

"Bij het inlezen van Onze natuur voelde ik me altijd weer een klein beetje Sir David Attenborough."
​Wim Opbrouck

Wij Belgen zijn van nature bescheiden. Maar over de Belgische natuur hoeven we niet bescheiden te zijn. Niet het luipaard, maar onze slechtvalk is het snelste dier ter wereld. De hazelmuis weeft even vernuftige nesten in het riet als een Afrikaanse watervogel. En als je denkt dat onze Kalmthoutse Heide qua schoonheid moet onderdoen voor de Afrikaanse savanne, dan moet je maar eens komen kijken wanneer de struikhei de droge vlakte omtovert in een zee van paarse bloemen. Als je het wil zien, kan je er niet onderuit: we zijn omringd door sensationele, wilde natuur.

Onze natuur toont de spectaculaire schoonheid van die natuur in onze achtertuin. De reeks sluit nauw aan bij de gelijknamige film, die al ruim 200.000 bezoekers wist te bekoren in de bioscoop. Maar ook wie de film al gezien heeft, kan gerust zijn: de reeks zoomt in op heel wat nieuwe en minstens even straffe verhalen uit onze Belgische natuur.

Wat hebben mieren en edelherten met elkaar gemeen? Welke vleesetende plant met dodelijke tentakels leeft in ons land? En welke rare vogel kan verkeerslichten lezen? Op al die vragen en nog veel meer biedt de reeks Onze natuur een antwoord. ​ De zeven afleveringen bieden volop ruimte om kennis te maken met nog heel wat andere soorten.

Wim Opbrouck: “Bij het inlezen van Onze natuur voelde ik me altijd weer een klein beetje Sir David Attenborough. Alleen gaat het deze keer niet over ijsberen, giraffen, bultruggen of koala’s, maar over hazen, bevers, ijsvogels, vossen en nog zoveel andere prachtige soorten die onze natuur bevolken. Van de laagste polders tot de hoogste Venen toont de serie op een meeslepende manier de overweldigende rijkdom van de Belgische natuur. Het was een groot voorrecht mijn stem te mogen verlenen aan deze reeks”.

© Damon De Backer / Guislain Museum

Onze natuur: iets om trots op te zijn

Onze natuur is een ambitieus 360° project van producent Hotel Hungaria en VRT. Het begon enkele jaren geleden als een plan voor een televisiereeks op Canvas over de schoonheid én de kwetsbaarheid van onze eigen natuur. Maar zoals dat in de natuur gaat, is dat idee ondertussen flink gegroeid tot een multimediaal project met tal van partners en naast de Canvas-reeks ook een razend populaire film, een rubriek in Iedereen beroemd op Eén, een website, een online magazine (www.onzenatuur.be/www.notrenature.be), een reeks filmconcerten met live muziek van Dirk Brossé, boeken en spelletjes. Later volgt ook nog een afgeleide serie op kindermaat voor Ketnet.

Producent Hotel Hungaria stuurde 2,5 jaar en 970 draaidagen lang filmploegen op pad om de mooiste, wildste en meest pakkende natuurbeelden in België vast te leggen. Van de Ardense bossen tot de zeeduinen van Het Zwin. Met state of the art filmtechnieken, maar vooral met veel tijd, inventiviteit en engelengeduld. Uit de vele honderden uren filmmateriaal puurden de regisseurs in de montage een adembenemende natuurpuzzel. Het resultaat is een unieke reeks vol prachtige verhalen over bekende en onbekende dieren en planten die verwondering opwekken en de liefde en het respect voor onze natuur vergroten. Een natuur om trots op zijn. Zo trots dat we haar spontaan beter gaan beschermen.

Aflevering 1: Water

Als het in België niet regent, dan gaat het regenen. Gelukkig maar, want zonder dat water uit de lucht is er geen leven. We volgen in deze eerste aflevering het water van bron tot monding. De regen valt, sijpelt door de aarde en borrelt weer op langs een bron. Door de zwaartekracht zoekt het zijn weg naar lagere grond. Hoe meer terrein het doorkruist, hoe rijker aan leven het wordt. 

De watervlo is het allerkleinste dier in deze aflevering. Er zijn er veel van en zij vormen het basisvoedsel voor de rest van de piramide. De bever bouwt dammen in het water om zich makkelijker te kunnen verplaatsen en beter te kunnen schuilen. Zo creëert hij een unieke biotoop waar andere soorten dankbaar van profiteren. Stekelbaarzen blijken vaak erg zorgzame vaders te zijn. De ringslang glijdt als genadeloze jager door onze wateren. Het ijsvogelmannetje gaat op zoek naar het lekkerste visje om een vrouwtje voor zich te winnen en te mogen paren. De snoek toont zich in het holst van de nacht een tactische rover. 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer heikikkers, kamsalamanders, aalscholvers, visarenden, futen en reigers.

Aflevering 2: Aarde

Miljoenen jaren geleden kwamen de eerste dieren aan land vanuit de zoute zee. Dieren en planten in de slikken en schorren aan de kust moeten zich nog altijd aanpassen aan dat zoute water. In de poelen van de veengrond slibberen glibberige modderkruipers van poel tot poel. In de heidegebieden is de zandgrond los en arm. De planten moeten er dus robuuste wortels hebben. De zonnedauw haalt zijn voedsel niet uit de grond, maar vangt als vleesetende plant onoplettende insecten met zijn slijmerige tentakels. ​

De klapekster jaagt op kleine knaagdieren en spietst die op doornen als een voedselvoorraad voor hongerige tijden. Mierenleeuwen trekken hun prooi in zandtrechters om er hun larven mee te voeden. Het mannetje van de grijze zandbij leeft alleen om te paren en sterft kort daarna. Rupsendoders zijn als zwammen die parasiteren op vlindercocons. De vos is een opportunistische alleseter maar jaagt net als de giftige adder ook op kleine dieren. Het everzwijn is te groot en te gevaarlijk om zich ergens om te bekommeren en woelt overal de grond om op zoek naar voedsel. ​ 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer lepelaars, torenvalken, nachtzwaluwen, lentevuurspinnen, mollen en oeverzwaluwen.

Aflevering 3: Lucht

Net zoals vissen zich niet bewust lijken van het water waarin ze zwemmen, zo vergeten wij vaak de lucht om ons heen. Maar wanneer de bladeren bewegen en de vlinders met hun vleugels slaan, dan is dat alleen maar door de aanwezige lucht. Die lucht is altijd in beweging. Warme lucht drijft vogels en insecten de hoogte in. Van hoog in de lucht bespieden roofvogels de grond. Als snelste dier ter wereld stort de slechtvalk zich met een waanzinnige vaart naar beneden op zijn prooi. En wanneer de lucht kouder wordt, beginnen trekvogels aan hun jaarlijkse reis. ​ 

Een boomvalk scheert over het water om libellen uit de lucht te grissen. Vanop velden stijgen wolken stuifmeel de hemel in zonder te weten waar ze zullen landen. Paddenstoelen vertrouwen hun sporen toe aan de lucht, vliegende spinnen gebruiken een welkome windstoot als sneltransport richting voedselrijke grond. Hoornaars ventileren hun nest met verse lucht om te voorkomen dat hun larven sterven van de warmte. De lucht laat ook toe om op afstand gevaar te detecteren. Het edelhert zal altijd met z’n neus in de wind staan. 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer kraanvogels, tijgerspinnen, nachtvlinders, haften, zwaluwen, waterspinnen en spreeuwen.

Aflevering 4: Hout

Het duurt wel even vooraleer een scheut hout wordt. Met voldoende tijd en rust groeien bomen tot echte reuzen en indien ze talrijk genoeg zijn zelfs tot tot een bos. De Belgische bossen zijn allemaal aangeplant en relatief jong, maar als ze op hun eigen tempo mogen evolueren, dan barsten ze van het leven: schimmels, planten en dieren, die om te overleven allemaal afhankelijk zijn van elkaar.

Een eekhoorn legt een voorraad noten aan voor de winter. De noten die hij niet meer terugvindt, schieten de volgende lente uit tot zaailingen. Als de specht ze niet geroofd heeft tenminste. De takken van bomen bieden huisvesting, voedsel en beschutting, tenzij tegen de havik die gezwind tussen de stammen door flitst. In boomschors wonen talrijke insecten en zelfs als een boom omvalt, verschaft hij voedsel aan andere organismes en wordt hij een perfecte biotoop voor zwammen. Mieren, larven en springstaartjes doen aan bosonderhoud. Edelherten patrouilleren in het woud, eten de jonge scheuten en houden zo de wildgroei onder controle. Bosbeheer is een taak van velen. 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer bosuilen, glimwormen, bosmieren, vuursalamanders en vliegende herten.

Aflevering 5: Vuur

Om te voorzien in zijn levensonderhoud heeft de mens zich toegelegd op landbouw. Daarvoor was ruimte nodig die vaak met vuur werd gewonnen op het bos. Open ruimte waarin gewassen kunnen groeien dankzij het licht en de warmte van de zon. Zo heeft de mens voedselrijke gebieden gecreëerd om van te oogsten. Maar de mens is niet alleen. Ook andere diersoorten hebben die rijke oases ontdekt. 

De anders zo solitaire haas gebruikt de open ruimte als boksarena. Weidevogels leggen er hun eieren. Jagers zoals vossen en wilde katten wagen zich uit het bos om sneller prooidieren te kunnen vangen. De wilde kat speurt naar kleine dieren, voor een vos volstaat desnoods een wespennest. Knotwilgen begrenzen de akkers en bieden ook huisvesting aan kleine steenuilen. De kleurrijke beemdkroon kan alleen overleven door bestuiving door de knautiabij. Het verlies van de ene soort betekent meteen ook het einde van de andere soort. De kameleonspin ligt bijna onzichtbaar op de loer in kleurrijke bloemenvelden. Uit drinkbakken voor het vee kruipt een vroedmeesterpad met zijn kostbare eieren op de rug. 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer dassen, hazelmuizen, bruine kiekendieven en vleermuizen.

Aflevering 6: Steen

In zijn onstuimige ontwikkeling heeft de mens zijn omgeving zo efficiënt mogelijk aangepast aan zijn eigen noden. Er is in dat verhaal van steen en verstedelijking weinig plaats voor de ogenschijnlijke chaos van de natuur. De verharde wereld lijkt een overwinning van de mens op die natuur, maar in elke hoek, in elke barst bruist het leven dat zich aan deze nieuwe omgeving heeft aangepast. Waar de wilde natuur wordt gebannen, breekt ze toch steeds weer door en eist ze opnieuw terrein op.

De halsbandparkiet heeft zijn dieet moeiteloos aangepast aan onze lokale plantengroei. Nijlganzen waggelen over de stoepen tussen stadsvijvers. Rondslingerend afval vormt voor de vos een makkelijke maaltijd. Steenlopers vullen hun mosselmaaltijd aan met een achtergelaten pak friet. Kraaien hebben stoplichten leren lezen en gebruiken onze wagens als notenkrakers. Meeuwen trekken steeds verder landinwaarts om zich op onze vuilnisbelten te storten. Aan ieder die rond zich wilt kijken, toont zich het prachtige spektakel van onze natuur. 

Andere soorten in deze aflevering zijn onder meer ratten, ooievaars, muurhagedissen, tijgerslakken, doodgravers en eikelmuizen.

Aflevering 7

Deze laatste aflevering gaat verder in op diverse thema's die aan bod kwamen in de eerste zes episodes. Op basis van de beelden uit de reeks geven experten in een natuurlijke omgeving en vanuit hun specifieke vakgebied inzichten over biodiversiteit, de invloed van de mens op de natuur, de rol van de dieren in het ecosysteem en de gevolgen van het uitsterven van bepaalde diersoorten. Hun verhalen worden aangevuld met nooit eerder getoonde making-of beelden. ​

Onze natuur is een productie van Hotel Hungaria in samenwerking met VRT, Agentschap Natuur & Bos, Natuurpunt en RTL TVI. Het project kwam tot stand met de steun van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF), Screen Flanders & De Belgische Tax shelter maatregel. Bijzondere dank gaat uit naar de partners Mooimakers, Be WaPP, Biobest, Swarovski Optik, Volvo, BNP Paribas Fortis, Nationale Loterij, WWF, Inverde, Dienst Marien Milieu, KULeuven, Toerisme Vlaanderen, A.S. Adventure & Lannoo.